Türkiye – AB İlişkileri Kronolojisi

1959
31 Temmuz: Türkiye, AET'ye ortaklık için başvurdu.
1963
Expanded
12 Eylül: Türkiye ile AET'yi Gümrük Birliği'ne götürecek ve tam üyeliği sağlayacak olan Ortaklık Anlaşması (Ankara Anlaşması) imzalandı.
1964
Expanded
1 Aralık: Türkiye-AET arasında imzalanan Ankara Anlaşması yürürlüğe girdi.
1970
Sub Label
23 Kasım: Gümrük Birliği'ne ilişkin kuralları içeren Katma Protokol, Brüksel'de imzalandı.
1971
Sub Label
1 Eylül: Katma Protokol'ün ticari hükümleri "Geçici Anlaşma" ile yürürlüğe konuldu. AB Türkiye'den ithal sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini ve miktar kısıtlamalarını (tekstil ürünleri hariç) kaldırdı.
1973
1 Ocak: Katma Protokol yürürlüğe girdi. Türkiye, Birinci Gümrük İndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu (AB'nin Ortak Gümrük Tarifesi) gerçekleştirildi.

 

21 Mayıs: Türkiye ile AET arasındaki, AET'nin genişlemesine ilişkin görüşmeler, mutabakat ile sonuçlandı.

30 Haziran: Birinci Genişleme Anlaşması (Tamamlayıcı Protokol) Ankara'da imzalandı.

1974
Sub Label
1 Ocak: Tamamlayıcı Protokol ile ilgili "Geçici Anlaşma" yürürlüğe konuldu.
1976
Sub Label
1 Ocak: Türkiye, Katma Protokol'den kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirerek, İkinci Gümrük İndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu'nu gerçekleştirdi.
1978
Sub Label
11 Ekim: Türkiye, Dördüncü Beş Yıllık Plan süresince, Gümrük Birliği yükümlülüklerinin dondurulması ve aynı dönem için yaklaşık 8 milyar dolarlık yardım yapılması talebinde bulundu.
1980
Sub Label
30 Haziran: Ortaklık Konseyi tarım ürünlerinin tamamına yakın bir kısmında Türkiye'ye uygulanan gümrük vergilerinin 1987 yılına kadar sıfıra indirilmesini kararlaştırdı. (1/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı).
1982
Sub Label
22 Ocak: Avrupa Parlamentosu, Türkiye-AET Anlaşması'nın askıya alınmasını Konsey ve Komisyon'dan istemesi nedeniyle, ilişkiler fiilen donduruldu.
1986
Sub Label
16 Eylül: Türkiye - AET Ortaklık Konseyi toplandı. Böylece 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren dondurulmuş durumda bulunan Türkiye-AET ilişkilerinin yeniden canlandırılması süreci başladı.
1987
Sub Label
14 Nisan: Türkiye, AT'ye, Roma Antlaşması'nın 237'nci, AKÇT Antlaşması'nın 98'inci ve EURATOM Antlaşması'nın 205'inci maddelerine istinaden tam üye olmak üzere müracaat etti.
1988
Sub Label
20-21 Aralık: Ad-Hoc Komite ikinci kez toplandı ve Türkiye, 1978 yılında askıya aldığı yükümlülüklerini yerine getirmek üzere, hızlandırılmış bir takvimi Avrupa Topluluğu'na verdi ve bu takvime işlerlik kazandırdı.
1989
Sub Label
18 Aralık: Avrupa Komisyonu, Türkiye'nin tam üyelik başvurusu konusundaki "Görüş" ünde (Avis), Topluluğun, kendi iç pazarını tamamlayabilme sürecinden önce (1992), yeni bir üyeyi kabul edemeyeceği ve Türkiye'nin katılımından önce, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesine ihtiyaç duyulduğu hususlarına yer verdi.
1990
Sub Label
6 Haziran: Avrupa Komisyonu, Türkiye ile her alanda işbirliğinin başlatılması ve hızlandırılması konusundaki önlemleri içeren bir "İşbirliği Paketi"ni hazırlayarak Avrupa Konseyi'nin oluruna sundu.
1994
Sub Label
30 Temmuz: Avrupa Komisyonu, Gümrük Birliği'nin, Türkiye-AT arasında 1963 yılında imzalanan Ankara Anlaşması'nda belirtildiği şekilde gerçekleşmesini sağlayıcı ilkeleri tespit etti.
1995
Sub Label
13 Aralık: 1/95 Sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı, Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı. (343 Kabul, 149 Red, 36 Çekimser).
1996
Sub Label
1 Ocak: Türkiye, AB ile entegrasyonunda, 22 yıl süren "Geçiş Dönemi"ni 31 Aralık 1995 tarihinde tamamlayarak, 1.1.1996 tarihi itibariyle, tam üyelik sürecinde "Son Dönem"e, sanayi ürünlerinde ve işlenmiş tarım ürünlerinde sağlanan Gümrük Birliği sürecini tamamlayarak girdi.
1997
Sub Label
12-13 Aralık: Avrupa Birliği'nin Lüksemburg'da gerçekleştirdiği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi sonucunda Türkiye, aday ülkeler arasında zikredilmedi, ancak genişleme kapsamına alındı.
1998
Sub Label
3 Mart: Türkiye- AB ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik olarak Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan "Türkiye için Avrupa Stratejisi" başlıklı belge açıklandı.

 

4 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin Komisyon görüşlerini içeren ilk "İlerleme Raporu" yayımlandı. Daha sonra her sene düzenli olarak yayımlanmaya devam etti.

1999
Sub Label
11-12 Aralık: Helsinki'de gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı'nda Türkiye'ye adaylık statüsü tanındı.

 

13 Ekim: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

2000
Sub Label
4 Temmuz: Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, 4 Temmuz 2000 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4587 sayılı Kanun'la, Başbakanlığa bağlı olarak kuruldu.

 

13 Ekim: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

2001
Sub Label
26 Şubat: Katılım Ortaklığına ilişkin usuller ile Katılım Ortaklığı çerçevesinde Türkiye'nin alacağı yardımların temelini oluşturan Çerçeve Yönetmelik Genel İşler Konseyi'nin toplantısında kabul edildi.

 

24 Mart: 8 Mart 2001 tarih ve 2001/235/AT sayılı "Türkiye Cumhuriyeti İle Katılım Ortaklığında Yer Alan İlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve Koşullara İlişkin Karar", 24 Mart tarih ve L 85 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandı.

24 Mart: 19 Mart 2001 tarih ve 2001/2129 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar" 24 Mart 2001 tarih ve 24352 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.

13 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

2002
Sub Label
20 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

 

12-13 Aralık: Kopenhag Avrupa Konseyi Zirvesi'nde, Türkiye'nin Kopenhag siyasi kriterlerini karşıladığı kararını alması halinde, müzakerelerin gecikmeden başlatılacağı belirtildi.

2003
Sub Label
19 Nisan: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde AB Uyum Komisyonu kuruldu.

 

12 Haziran: 19 Mayıs 2003 tarih ve 2003/398/EC sayılı "Türkiye için Katılım Ortaklığı Nihai Metni" 12 Haziran 2003 tarihli ve L 145 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandı.

24 Temmuz: 23 Haziran 2003 tarih ve 2003/5930 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar" 24 Temmuz 2003 tarih ve 25178 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.

5 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

 

2004
Sub Label
19 Nisan: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde AB Uyum Komisyonu kuruldu.

 

12 Haziran: 19 Mayıs 2003 tarih ve 2003/398/EC sayılı "Türkiye için Katılım Ortaklığı Nihai Metni" 12 Haziran 2003 tarihli ve L 145 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandı.

24 Temmuz: 23 Haziran 2003 tarih ve 2003/5930 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar" 24 Temmuz 2003 tarih ve 25178 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.

5 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

 

2004
Sub Label
24 Nisan: Kıbrıs'ta referandum yapıldı. Kıbrıs Türk halkının yüzde 64.9'u Annan Planı'nı onaylarken, Kıbrıs Rum Kesimi'nde ise halkın yüzde 75.83'ü planı reddetti.

 

6 Ekim: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı ve rapora bağlı tavsiye belgesi yayımlandı. Söz konusu belgelerde, Türkiye'nin siyasi kriterleri gerekli ölçüde karşıladığı belirtilerek, birliğe katılım müzakerelerinin başlatılması tavsiyesinde bulunuldu.

17 Aralık: AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirve toplantısında, Türkiye'nin siyasi kriterleri yeterli ölçüde yerine getirdiği belirtildi ve katılım müzakerelerine 3 Ekim 2005 tarihinde başlanması kararlaştırıldı.

2005
Sub Label
3 Haziran: Devlet Bakanı Ali BABACAN, Avrupa Birliği ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde "Başmüzakereci" görevini yürütmekle görevlendirildi.

 

29 Haziran: Türkiye için, Müzakere Çerçeve Belgesi ve ilgili diğer belgeler yayımlandı.

30 Temmuz: Türkiye, AB ile ilişkilerinin hukuki temelini oluşturan 1963 tarihli Ankara Antlaşması'nı, 1 Mayıs 2004 tarihinde AB üyesi olan 10 ülkeyi ( Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ) kapsayacak şekilde genişleten "Ek Protokol"ü imzaladı.

3 Ekim: Lüksemburg'da alınan kararla AB, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini başlattı.

20 Ekim: Üyelik müzakerelerinin ilk aşamasını oluşturan "Tarama Süreci", bilim ve araştırma alanında düzenlenen "Tanıtıcı Tarama" toplantısı ile başladı ve tüm fasıllardaki tarama toplantıları 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlandı.

9 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

2006
Sub Label
20 Ocak: Türkiye, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik yeni planı BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a sundu. Bu planda, Türk limanlarının Rumlara açılması karşılığında, KKTC'ye uygulanan izolasyonların kaldırılması istendi.

 

26 Ocak: 23 Ocak 2006 tarih ve 2006/35/AT sayılı "Türkiye ile Katılım Ortaklığı Belgesi'nde Yer Alan İlkeler, Öncelikler ve Koşullara İlişkin Karar" 26 Ocak 2006 tarihli ve L 22 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandı.

12 Haziran: Taraması tamamlanan Bilim ve Araştırma faslı, Lüksemburg'da düzenlenen Hükümetlerarası Konferans'ta açıldı. Türkiye'nin gerekli kriterleri yerine getirdiği belirtildi ve bu fasıl aynı toplantıda geçici olarak kapatıldı.

31 Temmuz: Katılım Öncesi Mali Yardım aracı (IPA) tüzüğü 1085/2006 sayılı ve 31 Temmuz 2006 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.

8 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı. İmzalanan Ek Protokol'e karşın, limanların ve havaalanlarının Kıbrıs Rum kesiminin kullanımına açılmadığı tespitinde bulundu ve Türkiye'ye 14-15 Aralık'taki liderler zirvesine kadar süre verdi.

13 Kasım: Avrupa Konseyi, İstanbul'un 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti olmasını onayladı.

11 Aralık: AB Genel İşler Konseyi'nde bir araya gelen AB üye ülkelerinin Dışişleri Bakanları, 9 Kasım 2006 tarihli Komisyon Tavsiyesini kabul ederek, Türkiye'nin Ek Protokol'e ilişkin taahhütlerini yerine getirdiğini doğrulayana kadar, 8 fasıl başlığının açılmayacağını ve hiçbir faslın geçici olarak kapatılamayacağını kararlaştırdı.

15 Aralık: Brüksel'de, AB Devlet ve Hükümet Başkanlarının katılımıyla gerçekleşen liderler zirvesinde, Genel İşler Konseyi'nin önerisi aynen kabul edildi.

2007
Sub Label
29 Mart: İşletmeler ve Sanayi Politikaları faslında fiili müzakereler açıldı.

 

17 Nisan: Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı açıklandı.

12 Haziran: Katılım Öncesi Mali Yardım aracı (IPA) uygulama tüzüğü, 2499/2007 sayılı ve 12 Haziran 2007 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.

26 Haziran: İstatistik ve Mali Kontrol fasıllarında fiili müzakereler açıldı.

6 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

19 Aralık: Tüketicinin ve Sağlığın Korunması ile Trans-Avrupa fasıllarında fiili müzakereler açıldı.

 

2008
Sub Label
26 Şubat: 18 Şubat 2008 tarih ve 2008/157/EC sayılı "2006/35/EC Sayılı Kararın Feshine ve Türkiye ile Katılım Ortaklığının Kapsadığı İlkeler, Öncelikler ve Koşullara Dair Konsey Kararı" 26 Şubat 2008 tarihli ve L 51 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandı.

 

12 Haziran: Şirketler Hukuku ve Fikri Mülkiyet Hukuku fasıllarında fiili müzakereler açıldı.

5 Kasım: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı.

18 Aralık: Sermayenin Serbest Dolaşımı ile Bilgi Toplumu ve Medya fasıllarında fiili müzakereler açıldı.

31 Aralık: 10 Kasım 2008 tarih ve 2008/14481 sayılı "Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar" 31 Aralık 2008 tarih ve 27097 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.

2009
Sub Label
10 Ocak: Devlet Bakanı Egemen BAĞIŞ, Avrupa Birliği makamları ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde "Başmüzakereci" görevini yürütmekle görevlendirildi.

 

30 Haziran: Vergilendirme faslında fiili müzakereler açıldı.

 

Kaynak: ABGS, www.abgs.gov.tr